برای بررسی اهمیت مبارزه با فساد باید این موضوع مورد بررسی قرار گیرد که بروز و ظهور فساد، چه تغییراتی در شرایط جامعه ایجاد کرده و اختلالات سیاسی و اقتصادی دومینووار آن، چگونه به منافع عمومی آسیب میرساند؛ لیک مهم آن است که بپذیریم کنشگری در میدان مبارزه با فساد تنها مختص بخش عمومی نیست.
تشدید فساد در بستر ناسالم
تصور کنید در قالب واگذاری یک پروژه پیمانکاری، پرداخت رشوه سبب میشود که شرکت رشوهدهنده، رقیب صادق خود را از میدان به در کند و این گونه ماهیت بازار را تغییر دهد. یا با وجود بستر فساد، کسی که در سیستم اداری، رشوهگیرنده است، تشویق میشود که مقررات بیشتری وضع کند تا رشوه بیشتری دریافت کند و این روند وضعیت کسبوکار را دشوارتر و نابرابری در اقتصاد را تشدید میکند.
رشد اقتصادی در نتیجه بهبود نمره ادراک فساد
ارزیابیها نشان میدهد چنانچه نمره ادراک فساد در ایران به میزان سه واحد بهبود پیدا کند، پنج درصد به رشد اقتصادی کشور میافزاید.
شاخص ادراک فساد چیست؟
در یک نتایج یک نظرسنجی که در سالهای گذشته در کشور به انجام رسیده بود، از پرسششوندگان پرسیده شده بود که آیا تصور میکنید در کشور فساد سازمانیافته وجود دارد، و آنها به این پرسش پاسخ مثبت داده بودند اما هنگامی که از آنها پرسیده شده بود، تجربه پرداخت رشوه دارند، تعداد پاسخهای مثبت کاهش یافته بود. این همان شاخص ادراک فساد است که از پیچیدگیهای بوروکراسی در فضای کسبوکار نشات میگیرد.
دو پله بهبود، سه رتبه سقوط
رهیافت رشد کشورهای پیشرفته، اغلب شامل «خصوصیسازی» و «بهبود فضای کسبوکار» بوده است؛ خصوصیسازی در ایران با وجود آنکه بر مبنای اصل 44 قانون اساسی صورت گرفت، توفیقی حاصل نکرد و بخشی از این واگذاریها به دولت بازگردانیده شد. همچنین با وجود آنکه در اسناد بالادستی مقرر شده است که شاخص سهولت کسبوکار در کشور، سالانه به میزان 10 پله ارتقا پیدا کند، این هدف نیز محقق نشده و ایران در این بخش دچار حرکت آسانسوری شده است؛ یعنی در ازای دو پله بهبود، سه رتبه سقوط میکند.
جذب سرمایه و رشد پایدار محقق
بهبود فضای کسبوکار، سخت و پیچیده نیست و با کاهش مقررات دست و پاگیر و حذف مجوزها و امضاهای طلایی، رتبه ادراک فساد کاهش یافته و جذب سرمایه و رشد پایدار محقق میشود.